Αυτή η φετινή χρονιά υπήρξε σε πολλά επίπεδα σιωπηλή. Και έτσι όπως, πριν λίγα, πιο ζωηρά, χρόνια, ξεκινούσε μια αναδρομή στη χρονιά που πέρασε με τον εκωφαντικό χαμό της Πίνα Μπάους, έτσι φέτος, αυτή η αναδρομή ξεκινάει μέσα στη σιωπή, για έναν βαθύ και θαυμάσιο δικό μας καλλιτέχνη, που έφυγε και αυτός. Μιλάμε, βέβαια, για τον Βίκο Ναχμία που με τις Στροφοδίνες του (παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ Αθηνών), παράσταση βασισμένη στην τεχνική περιδίνησης των δερβίσιδων, προσπαθούσε να αναβιώσει την «αυθόρμητη εμπειρία στροβιλισμού που έχει σχεδόν κάθε παιδί και βοηθάει στην παραγωγή ενδορφίνων, γνωστών και ως Οι ορμόνες της Ευτυχίας» .
Από την πλευρά των ανδρών τώρα. Με πρωτοφανή αναμονή υποδέχτηκε το Αθηναϊκό κοινό την παράσταση των DV8 και ο Λόυντ Νιούσον με τίτλο John (Σ. Γ.Τ.). Βασισμένη σε συνεντεύξεις 50 ανδρών, σε ερωτήσεις για την αγάπη και το σεξ, δημιουργήθηκε ο Τζων: ένας συνηθισμένος άντρας, ο αγώνας της επιβίωσής του, η βία και η απροσδόκητη έκβαση της καθημερινότητας. Μια ιστορία εκρηκτική, καθόλου πολιτικά ορθή, απροσδόκητη, όπως και η ζωή μας, με βαθιά αγάπη και κατανόηση για τα ανθρώπινα πάθη και μια διαρκή έκκληση, από σκηνής, συμπάθειας για την αδύναμη ανθρωπότητα και την ελπίδα προόδου της κοινωνίας.
Η ανθρώπινη κατάσταση, αρχετυπική, μοναχική, πέρα για πέρα αληθινή, παρουσιάστηκε σε ένα θέαμα γεμάτο εκπλήξεις, ήχους και συναισθήματα με τίτλο Η Άφιξη (Σ.Γ.Τ.), από την χορογράφο Ζωή Χατζηαντωνίου. Η ιστορία του μετανάστη, του πρόσφυγα, του εκτοπισμένου, η ιστορία η δική μου και η δική σου, με τις ανέλπιστες ανατροπές της ζωής, με τις μικρές και μεγάλες «αφίξεις» στις οποίες καλούμαστε να προσαρμοζόμαστε καθημερινά, με την δημιουργία ενός εσωτερικού προσωπικού κόσμου που γίνεται ασπίδα στη μεγάλη πλάνη του κόσμου, όπου η ποίηση της κίνησης πολεμά την άκαμπτη πραγματικότητα.
Την ακαμψία ετούτου εδώ του κόσμου “πολέμησαν” με τα στοιχεία της φύσης και οι συντελεστές της υποβρύχιας παράστασης Drops of Breath (Ακρωτήριο Σουνίου), μια πολυσυλλεκτική ομάδα υποβρύχιων χορευτών, μεταξύ αυτών και χορευτές με αναπηρία, με την καθοδήγηση των χορογράφων Sophie Bulbulyan, Αποστολίας Παπαδαμάκη, σε συνεργασία με τη Λία Χαράκη, μεταφέροντας μας σε έναν υδάτινο κόσμο, όπου η απουσία της βαρύτητας και η ελευθερία της κίνησης δημιούργησαν έναν κόσμο ρέοντα και επανατροφοδοτικό, όπου όλα κινούνται σε μια ισότιμη ταχύτητα, στην ίδια ανάσα, στον παλμό των βασικών στοιχείων της ζωής και της φύσης, ως τα ύψιστα αγαθά για τη διατήρηση και εξέλιξη της ζωής. Στην πρωτότυπη αυτή καλλιτεχνική εμπειρία, οι θεατές βυθίστηκαν στον κόσμο της παράστασης με πλήρη εξοπλισμό δύτη ή στην επιφάνεια με μάσκες, ολοκληρώνοντας την εμπειρία ενός ρευστού, και για αυτό και εφικτού κόσμου, σε ένα αθέατο θέαμα όπου ο βυθός, με μια κυκλική ορχήστρα να τον ορίζει και μιας μουσικής να τον κατακλύζει, απλωμένη μέσα στο νερό σαν μια λυρική βοή, θαύμασε την αρμονία των σωμάτων και των αρχετυπικών, πολύ κοντά στη δομή της τραγωδίας, κινήσεων.
Η πρωταρχικότητα των υλικών, της σκηνής αυτή τη φορά, ήταν και το βασικό εργαλείο της παράστασης του Δημήτρη Παπαιωάννου Still Life (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά). Με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή απλότητα, σε μια έρημη σκηνή, ο άνθρωπος-εργάτης, αναζήτησε τη λύτρωση μέσα από τον καθημερινό μόχθο. Μέσα από πλήθος εικόνων, μέσα από οπτικές απάτες, μέσα από την βαρύτητα των βασικών υλικών και την ελαφρότητα του ουρανού που συνεχώς βάραινε, οι ερμηνευτές, με την γνωστή ακρίβεια των κινήσεων και την εκφραστικότητα των προσώπων, κατάφεραν να απελευθερωθούν από την ύλη και να ενωθούν με το σύμπαν, δίνοντας μια αίσθηση αισιοδοξίας και προσμονής για το πλήθος των θεατών που συμμετείχε σε αυτήν την ιδιαίτερη «γιορτή» των αισθήσεων.
Εσωτερικοί κόσμοι
Το ανθρώπινο σώμα, ως όχημα για να αλλάξουμε τον κόσμο, προκάλεσαν τους Ιγκόρ Ουρζελάι και Μορένο Σολίνας να βρουν έναν εμμονικό ρυθμό στην παράστασή τους Idiot-Syncrasy (21o Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας). Εμπνευσμένοι από την πολυφωνική μουσική της Χώρας των Βάσκων και τους παραδοσιακούς χορούς της Σαρδηνίας, οι δύο χορευτές, καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης συγχρονισμένοι αλλά ο καθένας «σε άλλο τόνο» χόρεψαν με επιμονή για να δημιουργήσουν ένα εσωτερικό τοπίο: την εγγύτητα και την ένωση μέσα από την ετερότητα και την ποικιλία, με την ανθρώπινη φύση και όλα αυτά που την κάνουν τόσο ξεχωριστή.
