Μεγάλα ονόματα, έχουμε συνηθίσει πια να τα βλέπουμε στις ελληνικές σκηνές του καλοκαιριού, παλιές δουλειές με νέα περιβλήματα, λίγες νέες προτάσεις, θεσμοί εθνικοί με μεγάλα προβλήματα λειτουργίας, συνθέτουν ένα τοπίο γεμάτο συγκρατημένη αισιοδοξία και σχετική δημιουργικότητα.
«Δεν είναι απαραίτητο να καταλάβουμε τα πάντα στην Τέχνη. Αρκεί να είμαστε εκεί».
Μαριάννα Καβαλιεράτου
Φλερτάροντας με το Κλασικό
Με το ποιητικό μπαλέτο του βραβευμένου Γάλλου χορογράφου Γιαννίκ Μποκέν, Ερωτευμένος Σοπέν, (Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής), οι θεατές απόλαυσαν μια παράσταση υποδειγματική σε ευαισθησία και δεξιοτεχνία. Με αφορμή τον τραγικό έρωτα του Βέρθερου από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γκαίτε, η ποιητική χορογραφία του Μποκέν και η ρομαντική μουσική του Σοπέν, ερμηνευμένες με πάθος ανάλογο του εγχειρήματος από τον σολίστ Γιώργο Εμμανουήλ Λαζαρίδη, ήταν μια έκπληξη στο ανακαινισμένο και απόλυτα συμπνέον Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά. Με εκλεπτισμένο αισθησιασμό, ερμηνείες ακρίβειας από τους χορευτές της Λυρικής μας Σκηνής, η παράσταση κατάφερε έναν καίριο διάλογο του μπαλέτου και του σύγχρονου χορού, του περιεχομένου και της φόρμας, υπενθυμίζοντας ότι η τέχνη είναι μία. Ενας εντυπωσιακός διάλογος του σύγχρονου χορού με την παραδοσιακή φόρμα χορού του φλαμέγκο επέδειξε ο εντυπωσιακός δημιουργός Israel Galvan με την παράσταση Lo Real-Le Réel -The Rea (ΣΓΤ). O διάσημος Ισπανός χορευτής χορεύοντας το «αδύνατο», πυράκτωσε τη σκηνή με μια νέα χορογραφική γλώσσα φλαμένκο, προσεγγίζοντας το δύσκολο θέμα του διωγμού των Ρομά κατά τις δεκαετίες του ’30 και του ’40 από τα φασιστικά καθεστώτα εκείνης της περιόδου, εκφράζοντας με το σώμα τα βασανιστήρια, τον πόνο, την περηφάνια, το ελεύθερο πνεύμα, με τέτοιο τρόπο, που είναι αδύνατον να μην κάνει σαφές το μήνυμα κατά του ρατσισμού και το πάθος για ζωή και δικαιοσύνη.
Η αναζήτηση του παρόντος χρόνου
Γεγονός της χρονιάς το νέο έργο του Δημήτρη Παπαϊωάννου Still Life (ΣΓΤ), τέταρτο στη σειρά μιας ερευνητικής πορείας προς τη μεγαλύτερη δυνατή απλότητα και τον επαναπροσδιορισμό των πρωταρχικών σκηνικών υλικών, μετά τα Πουθενά (2009), το Μέσα (2011), και η Πρώτη Ύλη (2012), όπου κάτω από έναν μεγάλο ουρανό, σε μια σκηνική ερημιά, ο άνθρωπος-εργάτης αναμετριέται με τη βαρύτητα των βασικών υλικών στην προσπάθειά του να ενωθεί με την ελαφρότητα του σύμπαντος που τον περιέχει. Οπτικές απάτες, εξισορροπήσεις και διασπάσεις φώτισαν σταδιακά τη σισύφεια αναζήτηση του ανθρώπου για νόημα. Η Μαριάννα Καβαλλιεράτου, συνεργάτης του Μπομπ Ουίλσον τα τελευταία 20 χρόνια, και η ομάδα klokworks στο recalculate (ΣΓΤ), για τέσσερις χορευτές αλλά και στην σόλο performance Stations (Φ.Α), εξερεύνησε την κινητική σύνθεση και τη γεωμετρία των σωμάτων στο χώρο. Με κύριο ενδιαφέρουν στη φόρμα, τη δομή και τη δράση, τη λιτότητα και την αφαίρεση, έδωσε και φέτος παραστάσεις αποκαλυπτικής ακρίβειας. Ο Γιάννης Μανταφούνης και ο Φαμπρίς Μαζλία υπήρξαν χορευτές της ομάδας του Φόρσαϊθ, ενώ ήδη από το 2007 πειραματίζονται με τη χορογραφία, μέσα από έργα που προτείνουν τη σύζευξη δημιουργού – ερμηνευτή. Στο ντουέτο Eifo Efi (Φ.Α) μια σπουδή στη δυαδικότητα, ως αναστοχασμό πάνω στη σκηνική συνύπαρξη, έδωσαν την εικόνα του δυναμικού αρσενικού σώματος σε κίνηση, με παιγνιώδη κινητικά μοτίβα και οπτικές αντανακλάσεις. Ο Christian Rizzo με το έργο του sakınan göze çöp batar (Το μάτι που θα προστατέψεις είναι αυτό που θα πληγωθεί) (Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας) παρουσίασε έναν άνθρωπο μόνο, ξένο, με στόχο να κυριαρχήσει και να οικειοποιηθεί το χώρο σε μια χορογραφία αποσπασματική, ασυνεχή, όπου ο χορευτής ψηλαφίζει το άγνωστο, το ανοίκειο, διαιρεμένος, σχισμένος στα δύο και με μια γλώσσα γεμάτη από θραύσματα κινήσεων, ανολοκλήρωτες σωματικές χειρονομίες, σε μια συνεχή αναφορά στην εξορία, εσωτερική και εξωτερική, γεωγραφική και υπαρξιακή. Η ομάδα Αερίτες με την παράσταση Πλάνητες (Φεστιβάλ χορού Καλαμάτας) αφηγήθηκαν με τρόπο συγκηνητικό και σαφή, τις διαδρομές, τις παραβάσεις, τις λοξοδρομήσεις, τις εγγραφές και τα συμβάντα που σημειώνονται στις σύγχρονες πόλεις μέσα από τη ματιά ενός σύγχρονου «flâneur», τον κατ’ ανάγκη περιπλανώμενο, τον μετανάστη, τον εκπατρισμένο, τον ξένο. Ο δρόμος γίνεται ο τόπος της περιπλάνησης, της αναζήτησης του καλύτερου αύριο, της πρόσμιξης, της ενσωμάτωσης, της ανοικειότητας, της αναγκαστικής βίας, της εξορίας. Μέσα σε ένα άλλο κλίμα, πιο πλανητικό, κινήθηκαν οι δύο παραστάσεις της ομάδας «κι όμΩς κινείται». Στο Σωματίδιο του Θεού (Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης) βασισμένο σε κείμενα του Χαΐνη Δ. Αποστολάκη, οι ερμηνευτές (χορευτές και ακροβάτες) ανέπτυξαν μια διαλεκτική σχέση με αυτή την παρέλαση εννοιών και συλλογισμών, που κυμαίνεται ανάμεσα στην οπτικοποίηση, την ολοένα αυξανόμενη αίσθηση της μικρής ανθρώπινης εμβέλειας, μέσα σε αυτό το εξωφρενικό και πολυσχιδές σύμπαν και την ακούραστη γενναιότητα του ανθρώπινου είδους, στην ασταμάτητη έρευνά του, με ό,τι μέσο διαθέτει, προκειμένου να καταλάβουμε ποιοι είμαστε. Με την επόμενη τους παράσταση BETELGEZ (όνομα αστεριού που πρόκειται να εκραγεί) (ΙΜΚ) επέμειναν στην μοναδικότητα του ανθρώπου και το σύμπαν, στο χρόνο και το φως, το εύθραυστο και την αθανασία, στην δύναμη του ανθρώπου, αν και σ’ ένα αμήχανο παρόν αύξουσας συμπίεσης, όπου η έκρηξη μπορεί να μην έρθει, αλλά η μέθοδος του κατασκευασμένου μέλλοντος, έχει κλονιστεί ανεπιστρεπτί.
Aρχέτυπα και πάλι
Η ομάδα RootlessRoot, με την χορογραφία της Λίντας Καπετανέα στο W Memorabilia (Φ.Α.) βασίστηκε στις τραγικές ηρωίδες (Φαίδρα, Μήδεια, Πασιφάη) πρόσφορο έδαφος πάνω στο οποίο διερευνώνται αντιθετικές και αντικρουόμενες όψεις της γυναικείας φύσης: με την ορμητικότητα της μουσικής και την ασταμάτητη χειμαρώδη κίνηση ανέδειξε την γυναικεία ψυχή είτε ως πειθήνια σύζυγο είτε ως τιμωρό της απιστίας, στοργική μητέρα ή απεγνωσμένη βρεφοκτόνο. Εντυπωσιακή ήταν η σύνθεση του Κωνσταντίνου Ρήγου στην Αρκαδία (Φ.Α.), παράσταση με αφετηρία αλλά και τελικό προορισμό, τη (μάταιη) αναζήτηση της ευτυχίας σε ένα ρέκβιεμ για τη φύση, αφού το όνειρο της Αρκαδικής Ουτοπίας υποχωρεί κάτω από το βάρος της παράλογης καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος και της συνειδητοποίησης της θνητότητας. Μια έρευνα στο στερεότυπο, με αφορμή την παράδοση της Λίμνης των Κύκνων (Φ.Α.) παρουσίασε η χορογράφος Dada Masilο. Κλασικό μπαλέτο, αφρικάνικοι χοροί, με τόλμη, δυνατή ενέργεια και χιούμορ υποσημειώνει και σχολιάζει κάθε είδους επιμειξίες.
