Summer of love never existed

 

If you smile at me you know I will understand

Cause that is something everybody everywhere does

In the same language

I can see by your coat my friend that you’re from the other side

There’s just one thing I got to know

Can you tell me please who won
(Wooden Ships/ Sung by Jefferson Airplane and Crosby, Stills and Nash)

 

Πάλι για το Σαν Φρανσίσκο. Πέρασα ένα πρωινό του Ιουλίου στη Haight street προσπαθώντας να εντοπίσω την έπαυλη των Jefferson Airplane, το κοινόβιο των Grateful Dead, το δωμάτιο της Janis Joplin, το αγαπημένο καφέ του Jimi Hendrix, το στέκι των Ηell’s Angels. Πήγα στο τεράστιο outlet της Αmoeba Records και στην μύτη του Golden Gate Park στο τέλος του μεγάλου αυτού δρόμου. Στη μία γωνία Haight and Ashbury βρίσκεται ένα μαγαζί μεγάλης αλυσίδας παγωτών και στην άλλη ένα φρέσκο Gap Clothing. Το καφέ του Hendrix είναι ένα μαγαζί με σουβενίρ-flower power ,όλα πλαστικά και με αντικλεπτικό κωδικό-, στο σπίτι των Αirplane, είδα μέσα από τις μεταξωτές κουρτίνες πολλά φυτά εσωτερικού χώρου και στων Dead μία πινακίδα «Please restrain from taking photograhs», δύο mountain κλειδωμένα στη βεράντα και ασημένιες ντρίλιες στο διπλότζαμο παράθυρο. Οι φωτογραφίες που έβγαλα εκείνη την ημέρα ήταν στιγμιότυπα από τα εξής αξιοθέατα:

1. σωματική έρευνα από την αστυνομία σε έναν άστεγο έξω από το Gap και σύλληψη γιατί δεν είχε τα χαρτιά του,

2. 2.ξυλοκόπημα από τους security ενός νεαρού έξω από το δισκάδικο γιατί είχε κλέψει ένα cdsingle που έκανε 99c,

3. 3. έρευνα, κατάσχεση και σύλληψη ενός νεαρού με μαλλιά ράστα από την περιπολία στο πάρκο, γιατί είχε μαζί του ένα στριφτό,

4. παρατήρηση από την δημοτική αστυνομία και απομάκρυνση παρέας νεαρών σουηδών που παίζανε κιθάρα καθισμένοι στην άκρη του δρόμου, 5. κατάσχεση και έλεγχος στοιχείων από την αστυνομία μεσήλικα που έπινε μία μπύρα της οποίας τη χαρτοσακούλα είχε πετάξει.

Αυτά σε διάρκεια 2 ωρών.

I am with you in Rockland…

Η ιστορία της περιοχής Haight– Ashbury αρχίζει λίγο νωρίτερα, στην απέναντι πλευρά της πόλης του Σαν Φρανσίσκο, και περίπου μία δεκαετία νωρίτερα. Στη North Βeach, προορισμός του Jack Kerouac στο On the Road, δίπλα στη γέφυρα του Όουκλαντ- κέντρο εκκίνησης των Μαύρων Πανθήρων- και το εναλλακτικό Πανεπιστήμιο του Berkeley– θυμηθείτε το Strawberry Statemen το 1969-, άρχισαν να καταφθάνουν οι «μυθικές» προσωπικότητες των Beatnics: Jack Kerouac, Allan Ginsberg, William Burroughs, Laurence Ferlingetti. H πόλη αρχίζει να δημιουργεί μία αίσθηση διαφορετικότητας, ένα είδος πνευματικού καταφυγίου, και, με το πάντα γλυκό της κλίμα , τη μόνιμη θαλάσσια αύρα της να διασχίζει τα τεράστια πάρκα της , τη βικτωριανή της αισθητική και τους πανοραμικούς λόφους, άρχισε να λειτουργεί ως μία νέα εδέμ, ένας χαμένος παράδεισος, μέσα στην αχανή και απροσδιόριστη αμερικάνικη ενδοχώρα . Στη Notrh Beach έρχονται νέοι από όλη τη χώρα, για να ακούσουν τζαζ και φολκ μουσική και να πιούνε εσπρέσο στα ιστορικά καφέ των Beats. Ανάμεσά τους, το 1963, και η Τεξανή Janis Joplin.Τη χρονιά αυτή πεθαίνει ο Τζον Κέννεντυ. Ας πούμε ότι η ιστορία μας αρχίζει έτσι.

Can you pass the Acid Test?

Παράλληλα με τη μεγάλη προσέλευση του νεαρόκοσμου στο Φρίσκο, αναπτύσσεται μία έντονη φιλοσοφική αναζήτηση σχετικά με την επίδραση των παραισθησιογώνων ουσιών στη συνείδηση του ανθρώπου. Κύριος στοχαστής ο Timothy Leary, καθηγητής ψυχολογίας στο Harvard,που, μετά την εμπειρία του το 1960 στο Μεξικό με «αλλιοτικές ουσίες για το μυαλό», υποστηρίζει ότι με αυτές είχε την «βαθύτερη θρησκευτική εμπειρία της ζωής του».Ο Leary αποβάλλεται από το πανεπιστήμιο το 1963 και αρχίζει να ταξιδεύει στη χώρα με το σύνθημα «turn on, tune in and drop out». Tην ίδια εποχή ταξιδεύουν με ένα πολύχρομο πουλμανάκι του 1939, το Magic Bus και αναγραμμένο προορισμό «Further» οι Merry Pranksters– μία ομάδα ανθρώπων των «ελεύθερων απόψεων», με πολύχρωμα μεταχειρισμένα ρούχα, μακριά μαλλιά και αποστολή να «ψυχαιδελίσουν» τον κόσμο, την εποχή που το LSD δεν ήταν ακόμα παράνομο. Εμπνευστής της ιστορίας ο beat συγγραφέας Ken Kessey και βασικός περφόρμερ και εμψυχωτής ο Νeil Cassady, μοντέλο για τον Dean Moriaty στο On the Road και «ο πιο γρήγορος άνθρωπος στον κόσμο» για όσους τον γνωρίζανε. Βασική ατραξιόν στις συναθρήσεις τους η ερώτηση «Can you pass the Acid Test?», και σκοπός τους να παρασύρουν όλη τη χώρα σε ένα μαγικό μαγευτικό ταξίδι. Το 1965, ο βαρώνος του acid Owsley Stanley, ιδρύει εργοστάσιο LSD– εργαστηριακό παρασκεύασμα του 1938 για την καταπολέμηση της ημικρανίας και σε εφαρμοσμένη χρήση στα κέντρα περίθαλψης του Αμερικανικού Στρατού στο Βιετνάμ- και το διοχετεύει μαζικά στην αγορά. Είμαστε στο 1965, τη χρονιά που οργανώνεται το πρώτο πριβέ Acid Test πάρτυ, με τους Pranksters να διαλέγουν μουσική, ταινίες να προβάλλονται στους τοίχους, ψυχεδαιλικά φώτα να αναβοσβήνουν και φυσικά Lsd. Η τιμή per item $1,5.

Nobody Ever told me how to leave out in the Street.

Η διασταύρωση των δρόμων Haight και Ashbury , που δίνει το όνομα στην περιοχή, έχει σημασία κομβική. Η Haight αρχίζει από το κέντρο της πόλης και φτάνει ως το πάρκο Golden Gate που βρέχεται από τον Ατλαντικό, και η Ashbury, δρόμος με πανοραμική θέα καταλήγει στην άλλη πλευρά της θάλασσας της πόλης, μέσα στον κόλπο του San Francisco, και προς την πλευρά της θρυλικής North Beach. Μία διασταύρωση με σημεία φυγής , με καλό έλεγχο της πόλης, ένα παρατηρητήριο για αυτά που πρόκειται να γίνουν. Όμως ο λόγος που, κυρίως, κατοικήθηκε ήταν γιατί στις αρχές του ’60, με το suburbian nightmare να φουντώνει όσο ποτέ, η περιοχή, γεμάτη βικτωριανά σπίτια και φαντάσματα του παρελθόντος, ήταν εξαιρετικά υποβαθμισμένη άρα τόπος φτηνού ενοικίου και έμπνευσης για τους καλλιτέχνες και τους φοιτητές της Βay Area.

Το 1965 στη Haight αρχίζουν να δημιουργούνται και να κατοικοεδρεύουν κοινοβιακά τα συγκροτήματα που συνδέονται άμεσα με την υστεροφημία της περιοχής. Πρώτοι δημιουργούνται οι Charlatans (καμία σχέση με τους Άγγλους Charlatans της δεκαετίας του ΄90), φέρνοντας στη μόδα ένα λουκ post memorabilia, ντυμένοι με βικτωριανά «καομπόικα» ρούχα και κάντρυ απόηχους στη μουσική. Η αισθητική τους στο στυλ και τη μουσική θα επηρεάσει και τα υπόλοιπα συγκροτήματα της περιοχής, και θα επικυρώσει την τοπική μόδα στους δρόμους της Haight, γεμάτους με μαγαζιά με μεταχειρισμένα ρούχα και αξεσουάρ και τόπια από φτηνά υφασματα για όλες τις χρήσεις. Αναπτύσσεται ραγδαία ένα εκκεντρικό street fasion όπου αποδεκτό είναι το πιο παράξενο και το πιο προσωπικό.

Ι want to be the person to tell you something you already knew.

Η μουσική είναι παντού. Η μεγαλύτερη δύναμη συσπείρωσης και επαλήθευσης των οραμάτων, η τέχνη η πιο κοντά στο υποσυνείδητο και στην υπερκόσμια φύση του ανθρώπου, η πιο ελεύθερη έκφραση των συναισθημάτων, η πιο φυσική δραστηριότητα μιας ομάδας. Το 1965 αρχίζουν να δημιουργούνται τα συγκροτήματα που θα κυριαρχήσουν απόλυτα στην έννοια της «ψυχαιδελικής» ατμόσφαιρας της περιοχής και θα αλλάξουν για πάντα το ροκ και την πειραματική μουσική: Jefferson Airplane,Grateful Dead, Janis Joplin/ Big Brother and the Holding Company, Quicksilver Messenger Service,Country Joe and the Fish, The Charlatans, Moby Grape, Great Society, Steve Miller Band, Creedence Clearwater Rivival, It’s a Beautiful Day,Sons of Champlin, Santana, Hot Tuna, New Riders of the purple Sage, Cold Blood, Tower of Power, Sly and the Family Stone, The Jimi Hendrix Experience, The Doors. Καθόλου ευκαταφρόνητα…Στην ιστορία μας εμφανίζεται ένας άλλος γκουρού, ο απόλυτος μάνατζερ της ψυχαιδέλιας , προμότερ καταρχήν του San fransisco Mime Troup, θιάσου που έπαιζε πολιτικοποιημένα σκέτς και αυτοσχεδιαστικά νούμερα, σε αποθήκες, πλατείες και πάρκα εναντίον πάντα της εσωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α και του πολέμου στο Βιετνάμ. Ο Bill Graham. Και σε όσους δεν λέει κάτι το όνομα, μπορείτε να διαβάσετε το οπισθόφυλλο των live ηχογραφήσεων της εποχής. Σχεδόν σε όλους θα δείτε ως τόπο της συναυλίας το Fillmore. O θρυλικός συναυλιακός χώρος- σήμερα οι ψυχαιδελικές διαφημιστικές του αφίσσες είναι ένα από τα πιο cult αντικείμενα και από τα πιο ακριβά στο SF-, που πριν τον αναλάβει ο Graham ήταν ένα παλιοκαιρισμένο blues hall, επισημοποίησε και προέβαλε μαζικά, από το 1966 και μετά, την μουσική κίνηση της πόλης, μαζεύοντας συγκροτήματα από τις φοιτητικές εστίες, τα υπόγεια και από τα πάρκα και συντείνοντας στην ψυχαιδελική παρουσίασή τους με backwall γραφιστικές παραστάσεις , πολύχρωμα φώτα και έναν σύνθετο ηχητικό εξοπλισμό. Η μουσική της Βay Area γίνεται μόδα και εξαγώγιμο προϊόν στα Αμερικάνικα Στρατόπεδα του Βιετνάμ για ένα διαφορετικό «καλοκαίρι της αγάπης».

…be sure to wear some flowers in your head…

To 1967, o πλυθυσμός της Haight –Ashbury, ανήλθε, από 15 χιλιάδες το 1965, σε 100 χιλιάδες άτομα. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από νέους που καταφτάνανε από όλες τις πολιτείες της Αμερικής- και σιγά-σιγά και της Ευρώπης- για να παραστούν σε αυτή τη μεγαλειώδη γιορτή της απώλειας της συνείδησης. Οι περισσότεροι ζούσαν κοινοβιακά, άλλοι στα τριγύρω πάρκα και άλλοι στους δρόμους. Μέσα σε αυτήν την ελεύθερη και κοντά στη φύση ζωή εντάσσονται και δύο οργανώσεις με πολιτικοποιημένο- κοινωνικής πρόνοιας στόχο: οι Diggers, με όνομα παρμένο από μία αγγλική κοινότητα του 17^ου αιώνα , υπηρέτησαν τη σοσιαλιστική ουτοπία, φροντίζοντας τη διατροφή εκατοντάδων ανθρώπων στα πάρκα. Για την προώθηση της πολιτικοποιημένης δράσης τους και την οικονομική τους ενίσχυση, έκαναν θεατρικά happenings στο δρόμο ονομάζοντάς τα «the death of money». Aνάμεσα στους performers και ο Peter Coyote, ενώ ανοίγει το Free Store στη Haight, με δωρεάν προιόντα για τους περαστικούς. Κοντά λειτουργεί και η Haight Free Clinic , όραμα του γιατρού David Smith που εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, με βασικό το ακτιβιστικό μοτίβο του απαράβατου ανθρώπινου δικαιώματος για ιατρική περίθαλψη. Το καλοκαίρι της αγάπης, είναι το καλοκαίρι της προσφοράς.

Human Be-in.

Το Καλοκαίρι της αγάπης. 1967. Golden Gate Park. H σύναξη των φυλών. Μία ελεύθερη συγκέντρωση στο πάρκο, μία συνένωση των ακτιβιστών του Berkeley– οπαδών του «Ελεύθερου Λόγου»- και των ειρηνιστών της Haight. 25 χιλιάδες άτομα ήρθαν να ακούσουν την ποίηση του Ginsberg, την «ψυχαιδελική εμπειρία» του Leary και τα μουσικά συγκροτήματα. Οι Diggers μοιράζουν δωρεάν σάντουιτς. Οι Hell’s Angels– ενεργητικοί υπερασπιστές της ελεύθερης ζωής και ο φόβος και ο τρόμος στην Καλιφόρνια- γίνονται οι φύλακες άγγελοι της εκδήλωσης. Μία συγκέντρωση που συμπυκνώνει όλες τις προηγούμενες των Acid Tests και των Trip Festivals το νόημα του ελεύθερου έρωτα, της ελεύθερης σκέψης, της συνύπαρξης, της απώλειας του εγώ και της αναβάπτισης μέσα σε μία καινούργια κοσμική οικογένεια.

All we are safe, give peace a chance.

Break on through to the other sight.

Και, έτσι, στην ιστορία μας, φτάνουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή. Τα τουριστικά λεοφορεία της πόλης αρχίζουν να κάνουν στάση στη διασταύρωση της Haight and Ashbury, της Ηashbury, και να ξεναγούν τους τουρίστες με πρώτη στάση το 710 Asbury, την μεγάλη κοινοβιακή οικεία των Grateful Dead όπου όλοι ήταν κάποτε προσκαλεσμένοι. Οι χιλιάδες runaways, χωρίς λεφτά στην τσέπη πια, αρχίζουν «μικρά» παραπτώματα: shoplifting, κλοπές, παραβιάσεις, ξυλοδαρμούς, βιασμούς και ότι άλλο επιτρέπει μιά ελεύθερη ζωή. Και έτσι, ο μικρός αυτός δρόμος ο ξεχασμένος από τους ανθρώπους και ευλογημένος από το Θεό, γίνεται ένας ακόμα χαμένος παράδεισος. Η μικρή αυτή πόλη είναι μικρή για ένα τόσο τεράστιο κύμα αλλαγής, με τους Jefferson Airplane να σκαρφαλώνουν στο top 10 , τους Country Joe and the Fish να γίνονται η αντιπολεμική καμπάνια του πλανήτη για το Βιετνάμ, την Janis Joplin να εξελίσσεται στην ιέρεια ενός άλλου τρόπου ζωής. Η περίοδος αυτή έχει να μας διδάξει το πιο έξυπνο μάνατζμεντ του show business και το πρώτο τεράστιο μαζικό φεστιβάλ της ροκ κουλτούρας να σηματοδοτεί ένα καινούργιο προϊον και έναν καινούργιο τρόπο κατευνασμού της ανήσυχής μας καρδίας. Summer of love is ending, here comes Monterey Pop, Ιούνιος 1967.

What would happen in the morning when the world would get so crowded that you can’t look out the window in the morning?

Και ενώ το φεστιβάλ του Μοντερέυ, γίνεται 100 μίλια νότια του SF, και κάποιοι άλλοι σκέφτονται να τραβηχτούν από την πόλη και να ζήσουν σε μικρά κοινόβια, μέσα στη φύση και μακριά από τον πολιτισμό. Είναι Οκτώβριος του 1967 όταν οι Diggers διοργανώνουν μία τεράστια παρέλαση στη Haight, με τον τίτλο «the death of the hippie». Το κέντρο βάρους μετακινείται. Και το 1968 είναι το καλοκαίρι του μίσους. Δολοφονία του Μartin Louther King, αιματηρές συγκρούσεις στο Berkeley, αφανισμός των «Μαύρων Πανθήρων», σημεία μίας οργής των ανθρώπων σε όλο το δυτικό κόσμο. Οι Charlatans, πρώτοι διδάξαντες της σκηνής του SF διαλύονται, η Joplin πεθαίνει, ο Hendrix πεθαίνει, ο Jim πεθαίνει, o Manson δολοφονεί. Οι Jefferson Airplane γίνονται super star, οι Qiuicksilver αρχίζουν να δημιουργούν το νέο ήχο του Αμερικάνικου ροκ και στην άλλη πλευρά της Αμερικής θεός είναι ο Eric Clapton. Νο more “White Rabbit” now it’s «Cocaine». Εδώ όχι για το Woodstock, γιατί μέσα σε αυτή την ιστορία θα φανεί ως ένας μελαγχολικός απόηχος, και δεν ήταν έτσι.

I may be going to hell in a bucket, but at least I’a enjoying the ride.

Kαι έτσι σήμερα δεν έχουμε πολλά πια να πούμε. Αυτό που έμεινε είναι οι χίπιδες, που τους απολαύσαμε μικροί στα έργα με τη Ρένα Βλαχοπούλου. Έμεινε και η συλλογική ανάμνηση μίας περιόδου, πολύ κοντινής σε μας, όπου κάποιοι νόμισαν ότι κάτι μπορεί να αλλάξει. Η φυγή από την πραγματικότητα μπορεί να γίνει συνειδητά. Μερικοί το κάναμε και τη δεκαετία του ’90, άλλοι στα γήπεδα έξω από το Λονδίνο, άλλοι στα Οινόφυτα. Αυτήν τη φορά δεν κράτησε πολύ γιατί έχουμε τη γνώση.

Δεν ξέρω πως να τελειώσω αυτή την ιστορία. Ίσως κάποια άλλη στιγμή. Αλλά θα κλείσω, προς το παρόν , έτσι όπως άρχισε..

Holy forgiveness! mercy! charity! faith! Holy! Ours!
bodies! suffering! magnanimity!
Holy the supernatural extra brilliant intelligent
kindness of the soul!

(Allan Ginsberg, The Howl- απόσπασμα, 1955)